Grondsteenconferentie 2025

Grondsteenconferentie, 10 en 11 januari 2025

Hierbij nodigen we je van harte uit voor de grondsteenconferentie op 10 en 11 januari in Eindhoven. Je leest hieronder hoe we als initiatiefnemers over de grondsteen denken en hoe we in de conferentie willen gaan werken.

Verdiep je je in de grondsteenspreuk van de antroposofische vereniging, dan beoefen je een vorm van zelfkennis. Het eerste begin van de spreuk maakt dat al duidelijk: Mensenziel! Iedereen kan zich door dit begin aangesproken voelen. Gaat de spreuk vervolgens ook antwoord geven op mijn vragen over wie of wat ik ben en wat ik in deze ingewikkelde wereld te doen heb? Hoe kan ik zo met de spreuk omgaan dat die antwoorden in mij kunnen ontstaan? Zo eenvoudig is de spreuk tenslotte niet.

Alles doordringende drieheid

Lees je na Mensenziel! de spreuk verder, dan valt al snel zijn driegelede structuur op. Als mens ben ik een eenheid, maar toch ook vooral een drieheid, zo lijkt de spreuk te willen zeggen. Interesseer ik mij voor die drieheid, dan kan mijn zelfkennis zich verdiepen. Als fysiek mens (ledematenmens) sta ik heel anders in de wereld dan als zielemens (harte-longen-mens) met innerlijke belevingen en gevoelens. En levend in het rustende hoofd (derde gedeelte) komen weer geheel andere, geestelijke, aspecten van mens en wereld op de voorgrond; ze zijn meer objectief. Door de verschillen in de drie gebieden te leren kennen en te verdiepen, daardoor verdiept de zelfkennis zich. Je ontdekt jezelf opnieuw.

Nadat we onszelf zo opnieuw als drieledig wezen hebben ontmoet, verschijnt in de spreuk de grootse drieheid van de gehele schepping. De geestelijke wereld, de engelenwereld, zij worden gekarakteriseerd en drievoudig verbonden met mijzelf. Het eerste woord van deze macrokosmische delen Want … schept die verbinding. Mens en schepping openbaren zich nu in hun samenhang.

En dan is er het vierde deel. Zou je het missen als het er niet was? De Christus-zon verschijnt nu aan ons. Hij verbindt zich met het lot van de mensen op aarde; hij gaat ons voor en geeft zin aan ons aards bestaan. Alleen in het vierde deel staat het meervoud van het eerste woord van de spreuk: mensenzielen. De gemeenschap wordt aangesproken.

Zo geeft de grondsteen ons een soort totaalbeeld, een omvattend houvast. Tenminste, als we ons in de spreuk leren verdiepen. Dat willen we samen verder gaan doen op deze conferentie.

Drie oefeningen

Integraal onderdeel van de grondsteen zijn de drie oefeningen: geest-herinneren, geest-bezinnen en geest-schouwen. De spreuk zet ons zo aan om innerlijk in beweging te komen. Ze vormen gedrieën een weg, een scholingsweg zo je wilt. Ze leren ons hoe we in verbinding kunnen komen met de grootse drieheid van mens en schepping. De oefeningen helpen ons om onze levenservaringen te verdiepen en om beter te sturen in ons doen en laten. Innerlijk en uiterlijk.

Grondsteen in het leven

De grondsteenspreuk lijkt al omvattend te zijn. Hoe vind je daarin je weg? De conferentie in januari willen we zo inrichten dat er ruimte is voor veel verschillende vragen, verschillende thema’s, verschillende ingangen. Voor ieders vragen of thema’s zou ruimte moeten zijn. De spreuk staat centraal; de verschillende werkgroepen hebben elk een eigen thema. Zo kunnen we in klein gezelschap op verschillende manieren aan de spreuk werken. Zodat hij voor iedereen kan gaan leven. De grondsteen kan het besef wekken voor wie of wat je als mens bent, hoe je in het geheel van de schepping bent ingebed. Wat kan dat betekenen voor je zelfgevoel? Voor de stappen die je wilt gaan zetten? (Naast de werkgroepen zijn er ook enkele inleidingen en verschijnt de spreuk in euritmie.)

Hoe omvattend de spreuk ook is, toch past hij op één A4-tje. Je kunt hem dus overzien. Je kunt hem als het ware meenemen in je tas. Daarmee kan de spreuk werkelijk een houvast worden in het leven met al zijn verschillende gebeurtenissen, opvattingen, onzekere ontwikkelingen. Inderdaad: de spreuk is door Steiner bedoeld als grondsteen, als gezamenlijk houvast in onze beweging.

Ontwaken voor de andere mens

De spreuk noemt eerst onze ledematen, waar we in leven. Daarna de harte-long-beweging; en ten slotte het rustende hoofd. In elk gebied leven we op een andere manier. Ga je aandachtig langs deze gebieden, in deze volgorde, dan kun je wellicht ook beleven hoe je steeds wakkerder wordt. Wakkerder voor hoe je denkt en hoe je besluiten neemt. In het rustende hoofd (derde gedeelte) zijn we echt wakker. In het gebied van de harte-long-beweging, waar het voelen leeft, zijn we meer dromend. Dalen we nog verder af in onze lichamelijkheid dan komen we in een gebied waar we van nature slapen; we moeten iets extra’s doen om ook daar bewust te worden.

Worden we ’s ochtends uit onze individuele droomwereld wakker, dan ontwaken we voor de uiterlijke wereld. Dankzij ons hoofd worden we ons van die wereld bewust en beginnen we met denken. We komen zo in een veel grotere en objectievere wereld dan de privéwereld van onze dromen. Steiner stelde in 1923 de vraag: kunnen we, nu we wakker zijn, nóg een keer wakker worden? Maar nu voor wat de andere mens naast mij, innerlijk bezighoudt, voor wat de ander beleeft en denkt? Kun je, door de bril van de grondsteenspreuk kijkend, de ander verder (beter) leren kennen? Ook vanuit dergelijke gedachten en vragen hebben we ons op deze conferentie voorbereid. In enkele werkgroepen zal dit sociale aspect van de spreuk verder naar voren komen. Daarmee willen we leren hoe we met de spreuk vermogens kunnen ontwikkelen die nodig zijn voor gemeenschapsvorming. Dat we individueel wakker worden (in onszelf wakker worden), dat is de dynamiek van de bewustzijnsziel; bewust wakker worden voor de ander (gemeenschapsvorming) is voor de verdere toekomst van het grootste belang. Hoe kan de grondsteen ons daar inspireren ook sociaal te zijn? De spreuk eindigt met een op de toekomstgericht meervoud: dat goede worde wat wij (…) willen.

De grondsteen zelf is een geestelijke werkelijkheid die ons kan inspireren. Dankzij de spreuk kunnen we ons met die geestelijke werkelijkheid verbinden. Toen Steiner de grondsteen tijdens de kerstconferentie van 1923 gaf, zei hij (vrij weergegeven): De grondsteen leggen we in onze harten, in onze harmonieus samenwerkende harten. Dan kunnen we ook in de wereld werkzaam worden.

 

Programma en werkgroepen

Vrijdag 10 januari 2025 

Zaal open 18.45 uur

19.00	Koffie en thee
19.30	Welkom (begin van programma)
19.45	Inleiding Auke van der Meij (met stukjes gesproken spreuk door Marjo van der Himst)
20.30	Grondsteenspreuk in euritmie
21.00	Werkgroepen 1
22.00	Einde programma (niet plenair afsluiten)

 

Zaterdag 11 januari

9.00-10.00 Esoterische cyclus, voor een ieder toegang met blauwe kaart

Vanwege de voorafgaande esoterische cyclus is stilte in de school tot en met 10 uur noodzakelijk.

10.15	Binnenlopen (koffie/thee)
10.30	Welkom; de microkosmische delen worden gesproken
10.45	Impuls-bijdragen en ervaringen
11.30	Werkgroepen 2
13.00	Lunch
14.00	Werkgroepen 3
15.30	Plenair: leermomenten met luisteroefening
16.00	Grondsteenspreuk in euritmie
16. 30	Einde programma

 

2. Aanmeldingen voor de conferentie per werkgroep; geef eerste voorkeur en tweede keuze aan

Werkgroepen:

1. Merle Doesburg en Clarine Campagne
De Grondsteenspreuk eindigt met ‘dat goed worde wat wij ( ) willen’. We gaan in de werkgroep starten met de tijd waarin wij nu leven; hoe ervaart ieder die? Wat beleven wij? Voorts onderzoeken we welke goede impulsen ieder in zich draagt. Kunnen we elkaar zo verdiepend beluisteren dat er iets van omgekeerde cultus kan ontstaan? Dat we samen iets scheppen – en ook kunstzinnig uitdrukken – wat toekomstig is?

2. Annemiek Herremans en Auke van der Meij
Samen de Grondsteen ontdekken en beleven
We willen de Grondsteen in onszelf tot leven wekken. We lezen tekstgedeeltes, en verdiepen ons in de inhoud ervan. Er zijn enkele korte inleidingen, we zijn met elkaar in gesprek, en er zijn momenten waarin we gedeeltes van de spreuk ook meditatief willen beleven. – Ieder doet zo zijn of haar eigen ontdekkingen. – Waarom is de grondsteen een modern mysteriewoord? We oefenen het luisteren naar elkaar, ook als middel om de spreuk in al zijn facetten te kunnen ontmoeten.

3. Miriam Voorburg en  Annemarie Sijens 
Staan, bewegen en ontmoeten
In gesprek en beeldend oefenen we hoe standvastige beweeglijkheid tot inclusieve gemeenschappen leidt.

4. Faucon Kleijn en Mario Matthijsen
Hoe komen we samen tot schaalvorming op basis van de 4e strofe? 
Toelichting: In het vierde deel van de Grondsteenspreuk schijnt een nieuwe mensengemeenschap te worden aangewezen. Een die volledig bestaat uit lichtkrachten, een die de duisternis overwonnen heeft. Hierbij lijkt het alsof de nieuwe groepszielen al worden aangesproken. Maar hoe kan dit realiteit worden? Wat is eigenlijk een mensengemeenschap vanuit volkomen individuele vrijheid?
Zeylmans von Emmichoven wijst erop dat de lichtkrachten eigenlijk grote helpers zijn, wezens, die ons bijstaan in ons streven. Bedoelt hij daarmee dat de nieuwe mensengemeenschap direct verbonden zal zijn met deze meesters? 
Hoe concreet kunnen we dit voor onszelf maken aan de hand van de vierde strofe van de grondsteenspreuk?

5. Yvonne Meesters en Elly Beeren
Van Ik naar Wij. Dichter bij dan je denkt. Aanknopingspunten in de levensloop
Met de grondsteen als fundament zijn wij met elkaar onderweg naar een gemeenschap met een gedeeld geestelijk ideaal.
De biografiek biedt instrumenten en aanwijzingen om dit onderweg-zijn praktisch met elkaar te oefenen: 
Jezelf tevoorschijn schrijven – de ander tevoorschijn luisteren.

6. Marjo van der Himst en Michiel ter Horst 
Hoe horen wij wat ‘wij willen’?
Voor euritmie, oefeningen en gesprek hebben we drie ingangen:
– spraakvorming, want Marjo is spraakvormer
– de taal van de engelen, Michiel schreef daarover een boek
– het conferentiethema, laat goed worden wat ‘wij willen'.

7. Odolf Damen en Jac Net
Vragen stellen aan de geestelijke wereld
De maatschappelijke vragen in onze tijd zijn zo groot geworden. dat je het gevoel kunt krijgen: wij als mensen kunnen die niet meer alleen oplossen, we hebben hulp uit de geestelijke wereld nodig. 
In het derde deel van de Grondsteenspreuk komt het stellen van vragen naar voren in de woorden: “... laat uit de diepten klinken, wat in de hoogten verhoord wordt”.
Wij willen ons inhoudelijk met aspecten van deze kunst van vragen stellen bezighouden.
In het muzikale gedeelte van de werkgroep proberen we een proces te gaan van individueel spel naar gezamenlijk spel. Daarna willen we dit gezamenlijke spel aanbieden aan de wereld boven ons en om ons heen.
We zullen dit doen met eenvoudig bespeelbare instrumenten (gongs, kantelen enz.). Muzikale voorkennis is niet nodig.

8. Rosanne Winterwerp (vrijeschoolleerkracht) en Ghiti Brinkman (euritmiste)
Verbinden van hart en hoofd en handelen
Wij willen onderzoeken hoe we de drieheid van ledematen, hart / longen en hoofd in ons eigen lijf en dagelijks leven ervaren en daarbij zoeken naar de verbindingen tussen de drie. Hoe bevruchten zij elkaar? Wat betekent dat voor jezelf? En wat betekent het voor samenwerking en samenhang? Met euritmie, speelse oefeningen en gesprek.  

9. Frans Romeijn
Woordmeditatie
Door middel van woordmeditatie toegang vinden tot de ‘moeilijke woorden’ van de Grondsteenspreuk.
Tevens onderzoeken we of in onze activiteit elementen van "Omgekeerde Cultus" ontstaan en waarneembaar zijn.

10. Arthur de Gast en Denise Veldhuis
Mensenziel, ontmoet jezelf, ontmoet de ander
Reis mee met Arthur en Denise in een beleving van de Grondsteenspreuk. Beleef jezelf en de ander als mensenziel. En hoe oefen je bijvoorbeeld geest-herinneren?
We hopen een zaadje in onze harten én voor de toekomst te planten.

 

Je bent van harte welkom op de grondsteenconferentie op 10 en 11 januari in Eindhoven!

Clarine Campagne, Annemiek Herremans, Mario Matthijsen, Auke van der Meij, Annemarie Sijens, Denise Veldhuis

Grondsteenconferentie, Novaliscollege Sterrenlaan 16, 5631 KA Eindhoven), 10 januari van 19.00 tot 22.00, 11 januari van 10.15 tot 16.30

Om de gemaakte kosten voor de organisatie te kunnen opbrengen vragen wij € 80, inclusief koffie, thee, lunch als richtbedrag voor deelname aan de conferentie. De hoogte van het bedrag mag echter nooit een beperking zijn om deel te nemen.