Natuurwetenschap
De natuurwetenschappelijke sectie richt zich op het doorgronden van de verschijnselen op het gebied van de natuurwetenschap met antroposofische onderzoeksmiddelen. Deze sectie bestrijkt de gebieden van biologie, natuurkunde, scheikunde, geologie en technologie, waarbij onder andere de fenomenologische onderzoeksmethodiek van Goethe wordt toegepast met oog voor spirituele aspecten.
Natuurwetenschap
De natuurwetenschappelijke sectie maakt deel uit van de Hogeschool voor Geesteswetenschap van de Antroposofische Vereniging wereldwijd. Deze sectie is bedoeld voor leden van de Antroposofische Vereniging in Nederland en verder iedereen (als introducé) die zich sterk verbonden voelt met natuurwetenschap en antroposofie
De natuurwetenschappelijke sectie streeft ernaar, het volgende voort te zetten of te realiseren.
Bijeenkomsten met scholingskarakter
In verschillende bijeenkomsten worden mensen bijeengebracht om te horen en te vertellen over een onderzoek op het gebied van bijvoorbeeld biologie, natuurkunde, scheikunde, geologie en technologie waarbij onder andere de fenomenologische onderzoeksmethodiek van Goethe wordt toegepast met oog voor spirituele aspecten. Voorbeelden zijn ‘edelstenen en de Apocalyps’, ‘elektriciteit, magnetisme en de gevolgen van de technische toepassing ervan’, ‘de cyclaam en haar medische toepassing’, ‘de fishflowform bij RWZI Soerendonk’. Ook worden bijeenkomsten georganiseerd om in gesprek te komen rond een bepaald thema zoals ‘kwantumfysica en spiritualiteit’ of ‘de categorieën van Aristoteles en de 12 denkrichtingen van Steiner als hulp bij het spiritualiseren van ons denken’. Daarbij wordt ook gezocht naar samenwerking met andere secties. Het gaat hoe dan ook om bijeenkomsten met scholingskarakter en uitwisseling.
Bijeenkomsten voor gerelateerde groepen
Daarnaast wordt gewerkt aan het opzetten van bijeenkomsten waarin de groepen in het veld van natuurwetenschap & antroposofie elkaar kunnen ontmoeten en van elkaars activiteiten kunnen weten, zoals de stoffengroep, de geologiegroep, de stradermachine-groep, de natuurwetenschappelijke werkgroep, de groep die een opleiding voor fenomenologie organiseert en de groep die fenomenologische cursussen organiseert. Op deze bijeenkomsten wordt tevens inzage gegeven over het reilen en zeilen van de natuurwetenschappelijke sectie in Nederland (ook financieel) en wereldwijd. Het komen tot een soort van digitale nieuwsbrief of rondschrijven hoort hier ook bij evenals een mogelijkheid om onderzoeksresultaten te publiceren of anderszins breed toegankelijk te maken. Informatie over een bij ons nog niet bekende groep is altijd welkom.
Openbare colloquia
Ook wordt gewerkt aan het organiseren van openbare bijeenkomsten (colloquia), waarin resultaten van onderzoek worden gepresenteerd gevolgd door een open gesprek met het publiek. In deze colloquia wordt gepoogd een brug te slaan tussen de reguliere wetenschap en de geesteswetenschap.
Esoterische verdieping
Tevens wordt gewerkt aan het komen tot bijeenkomsten voor leden van de Hogeschool waar esoterische verdieping op het gebied van natuurwetenschap & antroposofie centraal komt te staan in relatie tot de Hogeschoolmeditaties en zoekende naar een specifieke esoterie voor de natuurwetenschappelijke sectie.
Digitale nieuwsbrief
De sectie heeft haar eerste digitale nieuwsbrief uitgebracht. Deze pdf is door hier te klikken te lezen.
Deze rondbrief bevat enkele aankondigingen die interessant zijn, maar ook drie inhoudelijke verhalen.
De eerste bijdrage is van Peter van den Bremer. Hij neemt een blikseminslag die een van zijn bomen velt als aanleiding om dieper in te gaan op wat Rudolf Steiner in de 2e natuurwetenschappelijke cursus over onruimtelijkheid naast of zelfs boven het materieel-energetische niveau vertelt.
Het tweede artikel is van Jan van Gils en gaat over de Aarde tussen Zon en Maan, een paragraaf uit een boek in wording.
Het derde artikel over de invloed van 1G t/m 5G elektromagnetische straling op mens, natuur en samenleving is door Jan van Gils geschreven, in samenwerking met Diederick Sprangers en Kees Veenman.
Het is een gedegen uiteenzetting over de schadelijke gevolgen van de steeds toenemende zenderstraling voor onszelf, de ons omgevende natuur en de maatschappij waarin wij leven.
Rectificatie
De naam van Diederick Sprangers dient verwijderd te worden van de tekst Van 1G t/m 5G: de invloed op mens, natuur en samenleving in Nieuwsbrief nr. 1 (dec. 2023). Diederick neemt afstand van deze tekst, want hij was niet op de hoogte van het voornemen tot publicatie in de nieuwsbrief. Hij heeft enkele jaren geleden weliswaar meegewerkt aan het schrijven ervan, maar de tekst is op vele essentiële punten zeer sterk gewijzigd zonder overleg met hem. Wie dus eventueel de tekst verder verspreidt, wordt dringend verzocht de naam van Diederick Sprangers ervan te verwijderen.
Aankondigingen en hoe je je interesse kenbaar kunt maken
In het ledenblad Motief en op de agenda van Motief online worden de bijeenkomsten aangekondigd en is aangegeven hoe men zich kan aanmelden. Geïnteresseerden kunnen zich ook op een e-mail-lijst laten zetten, waardoor men reeds eerder op de hoogte wordt gesteld over de bijeenkomsten en tevens af en toe informatie ontvangt over actualiteiten. Voor nadere informatie (ook over de fenomenologische onderzoeksmethodiek van Goethe) of het jaarprogramma:
De organisatie van de sectie ligt in handen van de zogeheten kerngroep, bestaande uit Catherina Boogh, Willem Daub, Clara Bonthond, Joost Poel en coördinator Mario Matthijsen.
Contact:
Natuurwetenschappelijke sectie in Nederland, seizoen 2023-2024
Leergangbijeenkomsten
De Natuurwetenschappelijke Sectie in Nederland organiseert al vele jaren bijeenkomsten die een soort leergang-karakter hebben, met presentatie en gesprek, vaak ook over de methodiek in verhouding tot de fenomenologie van Goethe. Ook komend seizoen wordt deze hoofdlijn voortgezet met zes bijeenkomsten met de volgende thema’s.
De evenwichtstoestand in de anorganische natuur is de kristalliniteit van substanties – 13 (avond) en 14 (ochtend en middag) oktober 2023
Jan van Gils nam ons mee in de wereld van de anorganische natuur, die hij beschouwt als de kristalliniteit van substanties. Het is een toestand die zich bevindt tussen de potentiële atoomstructuur en de plasma toestand. Aan de hand van vier processen en vier toestanden van elektriciteit worden deze fenomenen fenomenologisch doorgrond.
Op 24-jarige leeftijd leerde Jan de antroposofie kennen. Hij besloot aansluitend een bevoegdheid te verwerven voor docent wiskunde en natuurkunde aan een Waldorfschool. Fenomenologie werd zijn methodische werkwijze om de natuur te begrijpen. Daarnaast was hij docent handvaardigheid, astronomie en projectieve meetkunde. Hij was enkele jaren directeur van het onderzoeksinstituut Louis Bolk in Driebergen en jarenlang van de Rudolf Steiner College in Rotterdam. Hij schreef twee leraren boeken over natuurkunde. Vanaf 2001 studeerde en doceerde hij ook filosofie. In 2019 sloot hij zijn deeltijd natuurkunde lesgeven aan de vrije school in Den Haag en Rotterdam af. Hij houd zich ook al vele jaren bezig met de gezondheidsrisico’s voor mens en natuur van draadloze netwerken. En hij schreef hierover enkele boekjes en organiseerde vele conferenties alsmede een bijeenkomst van de Natuurwetenschappelijke Sectie in Nederland.
De regenboog en de wezens achter de kleuren – 1 (avond) en 2 (ochtend en middag) december 2023
Kees Veenman liet ons de wereld van de kleuren ervaren, waarbij vooral ook gebruik werd gemaakt van een prisma in de vorm van een bol. Toen Kees Veenman 37 was kreeg hij een diepgaande geestelijke ervaring van de wezens achter de kleuren en hun wil tot genezing en Christus als het centrum. Later ontwikkelde hij Kleurmeditaties om deze wezens nabij te komen. De regenboogmeditatie is hierin een zeer belangrijke. Ook de regenboog als fenomeen is complex en boeiend. Veel later werd het hem duidelijk hoe Christus met de kleuren verbonden is. Pas in het afgelopen jaar werd het hem duidelijk welke wezens dit zijn die met de kleuren verbonden zijn.
Zijn hele weg komt aan de orde met experiment, meditatie en meer. Kees Veenman, al 40 jaar docent natuurkunde aan het Rudolf Steiner College in Haarlem en nu gepensioneerd, onderzocht al deze jaren de kleuren, fenomenologisch en geesteswetenschappelijk.
Wat heeft de fenomenologische benadering van embryologie bijgedragen aan geesteswetenschappelijk inzicht over de biologische dynamiek van incarnatie? – 23 (avond) en 24 (ochtend en middag) februari 2024
Jaap van der Wal zal ons meenemen op zijn weg naar een fenomenologische benadering van de embryologie. Het gaat hem steeds meer om het ontwikkelen van een dynamische driegeleding zonder gebruik te maken van het antroposofische jargon en het slaan van een brug tussen natuurwetenschap en spiritualiteit en geesteswetenschap. Hij probeert in zijn cursussen de inmiddels door de moderne genetica volkomen gecorrumpeerde biologie terug te brengen in het spoor van de dynamische morfologie. Zo ontstond een anatomie-overschrijdende driedimensionale morfologie van het menselijk lichaam, die inmiddels aan veel therapeuten, die een vak filosofie hebben die uitgaat van de mens als wezen van geest en lichaam, een wetenschappelijk onderbouwde morfologie biedt. In het kader van het antroposofische mensbeeld kan hij een bijdrage leveren aan wat men zou kunnen aanduiden als de morfologie van incarnatie. Op zijn weg heeft hij zich uiteen moeten zetten met zaken die onze biologie tegenwoordig (zoals DNA en genetica) totaal beheersen maar waarover in de tijd van Rudolf Steiner (officieel althans) niets bekend was. DNA, genen, brein vormen dus bij uitstek domeinen waaraan wij als antroposofen zelf ('op eigen kracht') onze geestwetenschappelijke onderbouwing moeten geven, omdat Steiner daar zelf concreet niets of nauwelijks over heeft ‘gesproken’, zo geeft hij aan. Te denken valt aan menselijke bevruchting en bijbehorende technologie, incarnatie van geest in het menselijk lichaam maar ook aan DNA en de rol van de zogenaamde genen. In zijn biografie is het zo gelopen dat hij nogal als eenling op dit gebied heeft gefunctioneerd en maar zelden met antroposofische collegae heeft kunnen communiceren. De grote en wezenlijke uitzondering hierop is zijn vriend en collega Guus van der Bie. Volgens Jaap worden in meer officiële kringen van de antroposofie naar zijn idee onjuiste bruggen geslagen tussen wat Steiner zou hebben gezegd over het proces van incarnatie en de moderne biologische feitelijkheid van bevruchting en embryonale ontwikkeling. Daar liggen volgens hem nog steeds een groot aantal vragen en hypothesen die om onderbouwing vragen en het zijn deze vragen die hij graag aan ons zou willen voorleggen. De laatste jaren wordt dat ook nog eens acuut en noodzakelijk omdat hij ook vaststelt dat binnen kringen van bijvoorbeeld de vrije school zich rond de vraagstukken van genderidentiteit, van de man-vrouw-polariteit als ook van geslachtelijkheid, bevruchting en zogenaamde voortplanting, behoefte is aan deskundigheid die vanuit een geesteswetenschappelijk perspectief de bij deze vraagstelling behorende biologie kan aanreiken om zo het natuurwetenschappelijke perspectief van de ‘man-vrouw-verhouding’ te kunnen verruimen tot een geesteswetenschappelijk perspectief.
Na zijn artsenstudie in 1973 is hij zich gaan bekwamen in de medische anatomie en embryologie. Hij heeft daar een lange carrière opgebouwd, niet alleen als universitair (hoofd)docent maar ook als onderzoeker met als accent het menselijke bewegingsapparaat. Via het domein van de embryologie is hij zich langzamerhand gaan scholen in de Goetheanistische fenomenologie van het menselijk lichaam en al sinds meer dan 30 jaar geeft hij over dit thema cursussen van 3-4 dagen aan allerlei soorten professionals en leken die geïnteresseerd zijn in de vraagstelling van geest en lichaam met name in het voorgeboortelijke. Tegenwoordig komt dat vooral neer op een poging om het eigentijdse reductionistische concept van het brein als een soort van surrogaat van bewustzijn en ziel om te buigen naar een waarlijk concept van lichaam en geest, tegenwoordig meestal aangeduid als Mind en Body.
De bloemencultus van Albert Steffen – 22 (avond) en 23 (ochtend en middag) maart 2024
Kees Veenman zal ons bekend maken met de bloemencultus van Albert Steffen. Deze cultus ontwierp Albert Steffen voor zijn vrouw na het overlijden van haar dochter, die bij hen in huis woonde. Het is gebaseerd op de uitspraak van Rudolf Steiner dat de taal van de bloemen, geestelijk-moreel gezien, de taal is die voor gestorvenen toegankelijk is. Deze cultus kent vier stappen:
1. Evangelielezing van de bloemen, in de vorm van fenomenologisch waarnemen van de bloem.
2. Reiniging van het eigen wezen bijvoorbeeld met behulp van de rozenkruismeditatie.
3. Transsubstantiatie door middel van het volgen van de metamorfose in de bloem.
4. Communie door meditatief deze metamorfose tot in het moreel-geestelijke te vervolgen, waardoor een ontmoeting met een gestorvenen mogelijk wordt.
We zullen deze weg oefenend gaan.
Kees Veenman, al 40 jaar docent natuurkunde aan het Rudolf Steiner College in Haarlem en nu gepensioneerd, onderzocht al deze jaren de kleuren, fenomenologisch en geesteswetenschappelijk. Dit onderzoek zette zich de laatste tijd voort met bloemen.
Zoeken naar een etherische techniek – 7 (avond) en 8 (ochtend en middag) juni 2024
Ben van Tilborg coördineert voor deze bijeenkomst de bijdragen van verschillende Nederlandse onderzoekers in het gebied van de zoektocht naar een etherische energiebron en techniek, die nu nog in de schoot van de toekomst liggen, maar waarop Rudolf Steiner duidelijk wijst. Naast Ben van Tilborg zullen mogelijk nog meer personen een bijdrage geven, allen uit een groep die zich al jaren bezighoudt met wat genoemd kan worden Stradertechniek. Wat aan bod kan komen is bijvoorbeeld: de historie van John Worrel Keely en zijn unieke uitvindingen (Theo Paijmans en Ben van Tilborg); de figuur van Strader in de mysteriedrama’s van Rudolf Steiner en het verband van het verschijnen van deze techniek met de menselijkheid in de sociale verhoudingen (Albert Vlug en Ben van Tilborg); de aanknopingspunten in de toneelmodellen, waarvan het hoofdapparaat als “relais” werd aangeduid; de afbakening van een etherische techniek tegenover het containerbegrip “free energy”, speciaal de afgrenzing jegens “Tesla-geïnspireerde, electro-magnetische techniek” en zogeheten “Schauberger-techniek” (Ben van Tilborg); de eigenlijke bron van te benutten etherische werkingen; mogelijkheden in de wiskunde, speciaal in de projectieve meetkunde, en voorstellingen omtrent het etherische (Bob Duin en Ben van Tilborg); de noodzaak om tot een andere theorie van atomen en kristalroosters te komen, waarvoor Rudolf Steiner eveneens aanwijzingen gaf (Ben van Tilborg). Zo mogelijk worden ook eenvoudige experimenten gedemonstreerd op het gebied van resonantie, geluid en muziek. Expliciet moet een eventuele verwachting terug gewezen worden, dat er al van een demonstratie van een Keely- of Strader-‘oerfenomeen’ sprake zou kunnen zijn of zelfs van iets dat ‘zou kunnen werken’. De medewerking en inbreng wordt gezocht bij Albert Vlug, Jonas van der Sloot, Bob Duin, Theo Paijmans en anderen. Tegen de tijd van de bijeenkomst zal het definitieve programma bekend zijn.
Ben van Tilborg (1957) studeerde sterrenkunde, natuurkunde en wiskunde in Leiden. Toen hij tegen het eind van zijn studie in 1981 de antroposofie vond, leek hem dat de opgaven tot omdenken en onderzoek dermate ingrijpend waren vergeleken met reguliere opvattingen in de exacte vakken, dat een wetenschappelijke carrière weinig zin zou hebben; nog afgezien van de vrijheid tot geheel eigen onderzoek. Aan de TU Delft leverde hij een bijdrage aan de opleiding van de eerste generatie informatica-ingenieurs. In die jaren volgde hij vanaf 1987 de opleiding sociale driegeleding. Aspecten van deze sociale perspectieven oefende hij onder andere jarenlang als penningmeester bij een vrije school en in organisatorisch werk voor stichting Sleipnir. Vanaf 1994 werkte hij internationaal in de automatisering als logistiek consultant en projectleider. Daarna bij het educatief museum het Museon en in het onderwijs als natuurkunde docent.
De vormencirkel van Willem Reichert – na de zomer 2024
Joost Poel zal ons invoeren in de vormencirkel van Willem Reichert. Tijdens zijn opleiding aan de Warmonderhof (1985-1989) tot biologisch-dynamisch tuinieren kwam Joost in contact met een Oostenrijke medestudente die de Goethanistische Studienstätte, een kunstopleiding in Wenen, gedeeltelijk gevolgd had. Zij liet hem een tekening zien uit het studieprogramma waarbij een bol via kleine stappen zich langzaam tot een menselijke schedel metamorfoseerde. Hij was toen zo verbijsterd door dat beeld, dat hij meteen besloot om na het afronden van de Warmonderhof naar Wenen te vertrekken om de studie te volgen. Op zoek naar de bron van de vormen in de natuur en in de kunst was hij zo via Warmonderhof bij de kunstopleiding in Wenen terecht gekomen. Deze opleiding is kort voor zijn dood opgezet door Wilhelm Reichert (1926-1982) die als kunstenaar en Vrije School leraar in Wuppertal werkte en een verbinding van de kleurenleer en metamorfoseleer van Goethe heeft gevonden. Helaas bestaat deze opleiding nu niet meer. Deze 4-jarige studie in het processueel benaderen van kleur en vorm had grotendeels een methodisch streng en formeel karakter. Maar het volgen van deze methodiek was niet mogelijk zonder het vloeiend meebewegen met kleur en vorm in zijn eigen en natuurlijke verschijningsvormen en metamorfosen. Na deze studie en terugkeer naar Nederland heeft Joost zich als vrij kunstenaar en als docent o.a. aan de toenmalige Euritmie Academie in Den Haag gewerkt. Sinds kort is hij zowel lid van de kerngroep van de Sectie voor Beeldende Kunsten als ook van de kerngroep voor de Natuurwetenschappelijke Sectie in Nederland.
Een conferentie over de aarde als organisme – datum nog onbekend (waarschijnlijk najaar 2024 of voorjaar 2025
We proberen een meer internationale conferentie te organiseren over het thema van de aarde als organisme, als levend wezen. Nadere informatie volgt later.
Ontmoetingen tussen groepen en personen binnen de sectie
Naast deze bijeenkomsten zijn we in 2022 begonnen met open ontmoetingsdagen, waarin iedereen die zich sterk verbonden voelt met antroposofie en natuurwetenschap elkaar kan ontmoeten en er uitwisseling kan ontstaan over wat men doet of wil gaan doen. Er worden dan vertrouwelijke verslagen van deze bijeenkomsten gemaakt, zodat ook na de bijeenkomst de contacten mogelijk blijven. Een soort nieuwsbrief is in wording evenals een meer dynamische pagina op de website van de Antroposofische Vereniging in Nederland. Ook dit initiatief zal in het komend seizoen worden voortgezet.
Op zoek naar esoterie voor de natuurwetenschapper en uitwisseling daarover
Als een derde richting wordt sinds medio 2021 in een klein groepje gewerkt aan het voorbereiden van bijeenkomsten met een meer innerlijk (esoterisch) karakter. Het streven is om tot een uitwisseling te komen over wat een specifieke esoterie van de natuurwetenschapper zou kunnen zijn, zoals Rudolf Steiner dat wel nog aan de medici en aan de pedagogen heeft kunnen geven als innerlijke hulp voor hun beroepsweg. Mogelijk zal dit in het komend seizoen tot een eerste bijeenkomst kunnen leiden, maar we laten het bewust langzaam ontstaan om in behoedzaamheid en ernst tot iets te komen.
Openbare colloquia in de samenleving
Als een vierde richting wordt geprobeerd om wellicht al in het komend seizoen tot openbare colloquia te komen, waar in gesprek met de samenleving antroposofische gezichtspunten op maatschappelijke thema’s kunnen worden ingebracht. Ook dit vergt de nodige voorbereiding, organisatorisch en inhoudelijk en ook mentaal en hoe dat zo goed mogelijk kan worden gedaan. In de loop van dit jaar is tevens duidelijk geworden, dat hetzelfde streven ook vanuit het bestuur van de Antroposofische Vereniging in Nederland wordt vormgegeven via wat genoemd wordt het project ‘Staan voor leven en dood’. Een samenwerking tussen beide aanzetten is te verwachten.
Organisatorisch
Al onze activiteiten worden aangekondigd in Motief, het ledenblad van de Antroposofische Vereniging in Nederland, en later ook op de website van deze vereniging (in de agenda). U kunt zich voor onze activiteiten opgeven via
Mario Matthijsen (sectiecoördinator),
namens de kerngroep die verder bestaat uit Carla Bonthond, Catherina Boogh, Willem Daub, Joost Poel