Motief 273, juni 2023

Luisteren

Bij de algemene ledenvergadering in Dornach (31 maart-2 april) ontstond het voornemen om alle inrichtings- en veranderings­vragen met betrekking tot de Algemene Antroposofische Ver­eniging het komende jaar met zoveel mogelijk leden wereldwijd te bespreken. Een maand later, op 5 mei, vond de eerste bijeen­komst plaats. Vanuit alle continenten hadden leden zich aange­meld om mee te denken. Een meerderheid moest zich daarbij beperken tot online deelname: van de 200 deelnemers waren er 70 in Dornach live aanwezig.

Harald Jäckel, met zijn ervaring als verbindende moderator, had aangeboden het proces zo te begeleiden dat een echt gesprek zou kunnen ontstaan. Om overtuigingenstrijd te voorkomen riep hij dringend op liefst alleen vanuit de eigen ervaring te spreken en innerlijk ruimte te creëren om echt naar de ander te luisteren.

Als online deelnemer werd ik ingedeeld bij een van de digitale gesprekstafels, met een zeer gemêleerd gezelschap: een ervaren lerares uit Slovenië; een wat ouder stel uit Zuid-Afrika; een inge­togen maar bevlogen man uit Japan; een lerares uit Noorwegen; een huismoeder uit de buurt van Neurenberg; een twintiger uit Zwitserland; en een jonge studente uit Puerto Rico, met haar ideaal om vrijeschool-lerares te worden, waarvoor ze meerde­re keren per jaar naar Mexico reist om het daar te leren. Na de voorstelronde, juist toen dit kleinschalige en intiemere gesprek voorzichtig op gang kwam, was de tijd alweer om, en werden we pardoes teruggeschakeld naar de centrale live-bijeenkomst. Het gesprek dat daar met alle deelnemers verder ging, werd vervol­gens gedomineerd door breedsprakige Duitse bijdragen, voor­namelijk van de Dornachse deelnemers ter plekke.

In de pauze probeerde ik me voor te stellen hoe die Puerto Ricaanse studente deze samenkomst zou beleven. Na de pau­ze keek ik snel of zij nog was ingelogd. Nee, zij was afgehaakt. Enigszins ontdaan en met een zorgelijk gevoel daarover heb ik de verdere bijeenkomst tot het einde toe meegedaan en mee­beleefd. Daarbij viel me op, zowel bij anderen als bij mijzelf, hoe lastig het is, om als Duitssprekend lid binnen de Antropo­sofische Vereniging goed te luisteren, vragen open te laten en niet meteen voor alle problemen een oplossing naar voren te brengen, omdat wij het met al onze grote antroposofische wijs­heden natuurlijk allemaal zo goed weten. Het was dus niet voor niets, maar ook enigszins tevergeefs, dat Harald Jäckel ons op de noodzaak wees van het echt naar elkaar luisteren. Dat is in mijn beleving niet goed gelukt, en daardoor stokt het proces van de gezamenlijke betrokkenheid. Ondanks alles heb ik goede hoop dat we het gaan leren.

Reinoud van Bemmelen