Motief 277, november 2023

Een juist oordeel, een verantwoorde daad

Bij de novemberviering van 100 jaar AViN wordt de biografie van Bernard Lievegoed gepresenteerd. Het leek me mooi om daarom nu enkele uitspraken weer te geven van zijn boek Het goede doen in de 21ste eeuw. Toen ik het las, was ik verrast over hóe actueel dit boek is! De ondertitel luidt: De ontwikkelingen van nu vragen een juist oordeel, omgezet in een verantwoorde daad. Veel mensen zullen dit zo voelen: dat een juist oordeel belangrijk is. Maar precies bij de ontwikkelingen van nú is dat een heikele zaak. Sinds de polariserende coronacrisis lijkt het nóg moeilijker dan het al was, om in openheid te spreken over hoe je oordeelt over wat je waarneemt.

Lievegoed zegt: “Ahriman zal trachten de vrijheid van de wil te elimineren. Hij doet dat, door het reproduceren van data. Wat hij bezig is te doen, is proberen informatie te verzamelen en dan kortsluiting te maken tussen informatie en beslissing. Hij wil ons ervan overtuigen dat als de informatie zo en zo is, we alleen maar dit en dat kunnen doen; alle andere manieren zijn verkeerd. De wil wordt uitgeschakeld. … Doch werkelijk tot een beslissing komen betekent dat wij zelf Imaginaties moeten verwerven, … wij moeten een beeld maken van de werkelijkheid … Dan moeten we kunnen overwegen en een gezond oordeel vormen, dat berust op Inspiratie-krachten. Dán eindelijk moeten we komen tot een beslissing, die dan al ten dele intuïtie is. In de middenperiode … van belangstellend innerlijk overwegen, kan de mens scheppen. … We moeten onze beslissingen nemen uit de gegevens van het ogenblik. Slechts dan zal ons oordeel sterk genoeg zijn om Ahriman te weerstaan – als het komt uit de Inspiratie van de Geest, … uit de krachten van de etherische Christus. Slechts dan kan intuïtie de wil bereiken voor de daad. Als dit gebeurt, zullen we weten hoe te handelen in het sociale en in het veld waarin we werken en leven.”

Véél van wat aan informatie tot ons komt, bereikt ons via het beeldscherm. Beeldschermbeelden kunnen zich vastzetten, als ‘stenen voor brood’ in het denken; ze zijn mijns inziens het tegenbeeld van imaginaties: van levende, scheppende beelden. Lievegoed heeft zich levende imaginaties gevormd van de toekomst. En die heeft hij omgezet in tal van verantwoorde daden. Als ik me voorstel wat hij heeft gedaan en wat hij heeft voorzien, gaat daarvan een grote, inspirerende kracht uit.

Anselma Remmers