Motief van Laura Vink

Het wezen van de euritmie bevrijden

“Houd stand,” stond er op een beterschapskaart die Laura Vink (69) ooit kreeg van een neef. Die woorden troffen haar zo, dat ze de titel van haar nieuwste voorstelling eraan ontleende. Het drieluik Hold your ground – zomersneeuw is deze winter te zien in de Maakhaven in Den Haag. Een voorstelling over de vrijheidsstrijd om het midden – voorwaarde om ‘stand te kunnen houden’ in onze wankelende wereld. Wat drijft deze euritmiste in het maken van deze en haar vele andere multidisciplinaire voorstellingen?

Tekst: Cisly Burcksen
Beeld: Archief Laura Vink

Laura was hard op weg om balletdanseres te worden toen ze in 1972 koos voor de euritmie. Als zestienjarige kreeg ze een beurs om te studeren aan de Royal Ballet School in Londen en terug in Nederland volgde ze de dansopleiding aan het Koninklijk Con­servatorium in Den Haag. Ze was al bijna afgestudeerd toen ze op een literaire avond de euritmist Werner Barfod een gedicht van Adriaan Roland Holst zag opvoeren.

“Dat was in de hippie­tijd, mensen zaten eromheen op de grond en ik merkte dat de aard van de stilte in de zaal veranderde. Het was zo indrukwek­kend dat ik me de volgende dag inschreef bij de euritmieoplei­ding,” herinnert Laura zich. Ze studeerde af in 1976 en het plan was dat ze cursussen zou gaan geven en zich uiteindelijk zou aansluiten bij het Werner Barfod Ensemble. Maar doordat ze in verwachting raakte, ging dat niet door. Haar docentschap start­te op haar 46e, aan de bovenbouw van de vrijeschool in Rotter­dam. Zeventien jaar lang gaf ze er les.

Vertaalslag

In 1989 richtte ze stichting Boilerhouse op, waarmee ze als artistiek leider inmiddels al bijna 35 jaar multidisciplinaire voorstellingen maakt. Per project werkt ze met een speciaal daarvoor samenge­stelde groep makers. Het bekendst is vermoedelijk Vishartslag, een groots opgezette voorstelling die ze maakte samen met de Scheveningse gemeenschap. Daarvoor kreeg Boilerhouse veel financiële ondersteuning van diverse fondsen, maar geld bin­nenhalen voor zulke projecten blijkt een leerschool op zich:

“Het maakproces maakt de timing van subsidieaanvragen lastig en je moet altijd de maatschappelijke relevantie aantonen. Euritmie is non-existent in de gewone culturele wereld, dus je moet altijd een vertaalslag maken. Mijn indruk is dat we met elkaar een enorme euritmische bubbel hebben, maar als ik ga tanken bij het benzine­station waar ik wel eens een praatje maak en ik zou de medewer­ker vertellen dat ik euritmiste ben, zou die geen idee hebben waar ik het over heb.”

Verschillende leeflagen

En dat terwijl ook in alledaagse situaties euritmische gebaren verborgen zitten: in een boom, een bloem of bijvoorbeeld in de bewegingen van iemand die plaats maakt voor een ander tijdens een busrit. Juist het bewustworden daarvan is essentieel volgens Laura. “Euritmie is een enorm groot wezen, dat wacht op bevrij­ding. Het bewust worden van zulke gebaren, dat die in zo’n alle­daagse handeling zitten, dat draagt bij aan het bevrijden van het wezen van de euritmie.”

Ze voelt een innerlijke noodzaak om dat concreet maatschappelijk vorm te geven: “De algemene mens­kunde van de antroposofie is een van de gronden van waaruit ik een verhouding heb gevonden, zowel tot mezelf als tot de reali­teit van het bestaan. Ik heb beleefd dat die wereld, die innerlijke wereld, door of in het euritmische wezen vertegenwoordigd en geconcretiseerd wordt. De geestelijke wereld kan je zichtbaar maken door middel van de verbindende ziel die tot in alle details het menselijk lichaam met euritmische beweging doordringt. – Het lichaam dat uit de geestelijke wereld opgebouwd is, is de kern voor het ontplooien van een nieuw menselijk orgaan! Daar­mee wordt antroposofie dírect in verschillende leeflagen zicht­baar.”

Die bewustwording leidt ook tot een manier van kijken waardoor ze vaak bijzondere locaties vindt voor haar voorstel­lingen, net als nu ook weer de Maakhaven: ”Ik maak nooit een voorstelling op het toneel. Ik kan ontzettend geboeid raken door een bepaalde locatie, bijvoorbeeld een leegstaande kerk of per­ron 4 van station Den Haag Hollands Spoor en zie dan hoe daar een voorstelling kan onstaan. Op zo’n moment ontvonkt er iets, net als toen ik de tekst op die beterschapskaart las.”

Voor meer informatie en tickets voor Hold your ground – zomersneeuw, zie www.stichtingboilerhouse.nl.